Kelebek Etkisi’ gerçek oldu!

Kül bulutları hayatımızı nasıl
etkileyecek?

Geçtiğimiz günlerde İzlanda’da patlayan yanardağ
lavla birlikte kilometrelerce yükselen kül bulutları oluştu. Bulutlar rüzgarla
taşınarak kapımıza kadar geldi. Uçak motorlarına verdiği ciddi zararlar
onlarca uçuşu iptal ettirdi.

Bu bulutların insan sağlığına
etkileri nedir, kirli havadan ne farkı var, nasıl korunmalıyız? Ota Tıp
Merkezi’nden Uzman Doktor Faik Akvardar bilgi verdi:

Kül bulutunun içeriği nedir?

Türkiye Toraks
Derneği’nin yaptığı basın bildirisine göre; kül bulutunun içerisinde
bulundurduğu partiküller, 10 mikrondan küçük %25 kadar organik ve
inorganik partikül ve toksik gaz içeriyor. Kül bulutu bir tür silikon da
içerir. Kül aslında tek başına çok kötü sonuçlar doğurmuyor. Asıl kötü olan bu
toksik gazın içindeki flor ve kükürt gibi maddeler.

İzlanda’dan ülkemize gelen kül bulutlarının sağlığa ne gibi etkisi
var? Egzoz’dan kirli havadan farklı olarak nasıl bir içeriğe sahip?

Kül bulutları sağlıklı insanlar için zararlı değil ancak
kronik bronşit, astım, KOAH, solunum yolu allerjileri gibi solunum yolu
hastalıkları bulunan kişilerde durum farklı.

Gazın içindeki flor
kükürt gibi maddeler özellikle hayvanlar için çok zararlı. Otların içine
karışarak bu otları yiyen hayvanlarda sağlık sorunlarına yol açıyor. Fark şudur;
Egzoz gazı ve kirli havada açığa çıkan karbondioksit gazı atmosferde birikir ve
atmosferi etkiler. Direkt olarak insan sağlığını etkilemez. Yine atmosferde
biriken egzoz gazı ya da kirli hava küresel ısınmaya neden olarak bizleri
indirekt olarak etkiler. Ancak kül bulutları direkt olarak solunum sistemini
etkiliyor.

Kül bulutlarından olumsuz yönde etkilenmemek için, kendimizi nasıl
korumalıyız?

Bahsedilen hastalıkları olan kişiler mümkünse
dışarı çıkmasınlar, çıkmak zorunda olanlar ise maske kullansınlar ya da en
azından atkı, eşarp ile ağız ve burunlarını kapatmaya çalışsınlar ve
hızlı bir şekilde kapalı ortama girsinler.

Daha önceden solunum
yollarından şikayeti olmayan sağlıklı bireylerde de kül bulutu maruziyetinden
sonra boğazda yanma, nefes almada güçlük başlarsa hızla kapalı ortama
girsinler.

Bebekler ve çocuklar dış ortamda böyle bir dönemde oyun
oynamasınlar.

Yağmurla kül bulutu gelirse önerimiz şapka ve şemsiye
kullanılması yönünde.


Özellikle hangi hastaların daha
fazla dikkat etmesi gerekiyor? Kalp ve akciğer vb. hastalarının dikkat etmesi ve
yapması gerekenler?

Kronik bronşit, KOAH, solunum yolu
alerjileri bulunan kişilerin; çocukların, bebeklerin evden zorunlu olmadıkça
çıkmamalarını ve evdeyken pencerelerini kapalı tutmaları
öneriyoruz.


Kül bulutundan en çok kimler etkilenebilir?
Çocuk, hamile, vs. ? Bu kişiler üstünde zararları neler olabilir?


Kronik solunum yolu alerjileri ve kronik bronşiti olanlar ile çocuk ve
hamilelerinde açık havaya mümkün ise çıkmamalı.


Kül
bulutundan etkilenmemek için evde ne gibi önlemler alınabilir? Veya evde kişinin
kendi kendine uygulayabileceği yöntemler var mı?

Evde
alınabilecek önlem dışarıdaki havanın içeriye mümkün olduğunca az girmesi için
gerekmedikçe kapı ve pencerelerin açılmaması, yağmur ile birlikte kül bulutunun
gelmesi söz konusu olursa şapka takmak, mutlaka şemsiye kullanmak ve yağmur ile
cildin temasına engel olmak için yağmurluk giymek.

Ozon tabakası: Ozon 3 adet oksijen molekülünden
oluşan bir maddedir. Atmosfer tabaklarından biri olan stratosfer de
bulunmaktadır. Ozon tabakası canlılar için hayati önem taşımaktadır. Güneş’den
gelen zararlı ışınları tutarak canlıların zarar görmesini engellemektedir.


Asit yağmuru: Atmosfere yayılan kükürtdioksit ve
azotdioksit gazlarının kimyasal dönüşümlerden geçtikten sonra bulutlarıdaki su
damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur. Daha sonra bu damlacıklar yeryüzüne
yağmur, kar gibi yollarla düşerler. Bu toprağın asitlik miktarını arttırır ve
tatlı su kaynaklarının kimyasal dengesini bozar.

Hava
kirliliği: Atmosferdeki birçok kirleticinin insan, hayvan, bitki
yaşamına çevre kalitesine, ticari araçlara zarar vermesi olarak
tanımlanabilir.

Kül bulutu: Kül bulutu içerisinde
10 mikrondan küçük %25 kadar organik ve inorganik partikül ve toksik gaz
içerir.

Sera etkisi: Dünya üzerine düşen güneş
ışınlarından çok, dünyadan yansıyan güneş ışınlarıyla ısınır. Bu yansıyan
ışınlar başta karbondioksit, metan ve su buharı olmak üzere atmosferde bulunan
gazlar tarafından tutulur, böylece dünya ısınır. Işınların bu gazlar tarafından
tutulmasına sera etkisi denir.

Ultraviyole ışınları:
Elektromanyetik ışınım, dalga boyuna göre çeşitli sınıflara ayrılır. Bunlar, en
uzun dalga boyundan en kısasına doğru radyo, mikrodalga, kızılötesi, görünür,
morötesi X-ışını ve gama ışınımlarıdır.

Küresel ısınma:
Küresel ısınma, insan tarafından atmosfere verilen gazların sera etkisi
yaratması sonucunda, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında
belirlenen artışa verilen isimdir.