2 Kasım 1815
yılında Lincoln'da doğan George Boole, basit bir dükkancının oğluydu. O
çağın İngiltere'sinde dükkancılık oldukça aşağılanan bir meslekti.
Kendi kendini yetiştiren bu dahinin yüksek zekası en aşağı halk
tabakasına verilmişti. Bu zeka, kendi yağıyla kavrularak bulunduğu
çevrede kalacaktı. Bu deha, yüksek tabakaların okullarında da
okuyamazdı. Boole'un girmek istediği okulda Latince gibi lüks dersler
de okutulmuyordu. Servet ve para yönünden daha aşağı düzeyde doğmuş
olanların okulunda okumalıydı. Kendisinin fakirlikten hiçbir zaman
kurtulamayacağını bilen ve oğluna kapalı kapıları açmak için elinden
geleni yapmış olan babasının sevgiyle dolu ve cesaret verici sözleriyle
Boole Latince'yi tek başına öğrendi. Bunun için babasının bir arkadaşı
olan küçük bir kitapçıya başvurmuş, fakat bu adamcağız da çocuğa
Latince'nin ilk gramer kurallarını açıklayabilmişti. Boole on iki
yaşına geldiği zaman Horace'ın bir şiirini İngilizce'ye çeviri
yapabilecek kadar Latince'yi öğrenmişti. Çeviri tekniğini bilmeyen
baba, oğluyla gurur duyduğu için, bu çeviriyi bulundukları yerin yöre
gazetesinde yayınlatır. Okulda büyük bir gürültü kopar. Bu gürültünün
bir kısmı iyi ve bir kısmı da kötü yöndeydi.
Klasikler
öğretmeni, on iki yaşındaki bir çocuğun böyle bir çeviriyi
yapabileceğini bir türlü kabul etmiyordu. Bu çevirideki bazı
yanlışlıklardan mahcup olan Boole, dilbilgisi eksikliklerini tek başına
doldurmaya karar verdi. Bu sırada Yunanca'ya da başlamıştı.
Boole'un babası, oğluna okulunun üstünde matematik dersleri
vermiş ve optik aletlerin yapımıyla ilgisini arttırmıştı. Fakat Boole,
hala klasik çalışmalarının yüksek mevkilerin anahtarı olduğunu
düşünüyordu. Okulu bitirdikten sonra ticaret derslerini izledi. Fakat,
bu derslerin umduğu gibi bir faydası olmadı. On altı yaşına gelince
fakir ailesine yardım etmek gerektiğini anladı. Bu nedenle de bir
ilkokulda ders vermeye başladı. Bu öğretmenliği tam dört yıl sürdü.
Fakat, rahat bir yaşama kavuşamamıştı. Serbest meslekte çalışmayı
düşünüyordu. Asker ve hukukçu da olamazdı. İçinde bulunduğu
öğretmenlikte pek iç açıcı değildi. Geriye papaz olmak kalıyordu. Dört
yıllık öğretmenliği süresince Fransızca, Almanca ve İtalyanca dillerini
de tam olarak öğrenmişti.
Sonunda Boole, tutacağı yolu
buldu. Babasının ona vermiş olduğu ilk matematik dersleri artık
meyvesini vermeye başlamıştı. Boole, yirmi yaşına gelince bir özel okul
açtı. Burada matematik öğretmesi gerekiyordu. Babasından aldığı
derslerin faydasını gördü. O zamanın el kitaplarını gözden geçirdi.
Önce hayretle incelediyse de, sonra onlardan tiksindi. Acaba büyük
matematikçiler neler yapmışlardı? Abel ve Galois gibi, büyüklerin
kitaplarını okudu. Fazla bir matematik bilgisi olmayanların okuyup
anlayamayacağı kesin olarak bilinen Laplace'ın "Gök Mekaniği" ni hiç
kimsenin yardımı olmadan okuyup anladı. Lagrange'ın "Analitik Mekanik"
adlı eserini tam anladı. Artık, kendisinin yolunu çizmişti. İlk ilmi
çalışması olan değişim hesabı yayınlandı. Yine tek başına çalışmasının
ürünü olan invaryantları keşfetti. Zaten bu invaryantlar olmasaydı,
rölativite (bağlılık) kuramı olmazdı. Cebirsel denklemlerdeki
boşlukları doldurdu.
Boole'un yaşadığı dönemde, bir
dergide adamın olmadığı sürece bir çalışmanın yayınlatılması
olanaksızdı. Boole, bu bakımdan şanslıydı. Çünkü, 1837 yılında,
İskoçya'lı D.F.Gregory adında bir matematikçi , "Cambridge Mathematical
Journal" adında bir dergi çıkarıyordu. Boole, derginin müdürüne
çalışmalarının birkaçını verdi. Gregory bu çalışmaların orijinalliğini
ve yazış biçimini çok beğendi. Yazıları yayınladı. Böylece, iki
matematikçi arasında dostça bir arkadaşlık ve mektuplaşmalar başladı ve
hayatları boyunca sürdü.
Modern cebir kavramı, Peacock,
Herschel, De Morgan, Dabbage, Gregory ve Boole sayesinde yerini aldı.
Boole, sembol ve işlemleri kullandı. Başlangıçta oldukça çok gürültü
kopardı ama, sonunda yerine oturdu. Boole, de Morgan'ın hem hayranı ve
hem de büyük bir dostuydu. İngiltere'deki büyük matematikçilerle ya
kendisi doğrudan ya da mektupla haberleşiyordu. 1848 yılında "Mantığın
Matematik Analizi" adlı bir çalışmasını yayınladı. Bu eser, matematikte
yeni bir çığır açmış ve Boole da kesin bir üne kavuşmuştu. Bu broşür,
de Morgan'ın da takdirlerini topladı. Bu eser, bundan altı yıl sonra
ortaya çıkacak olan bir çalışmanın müjdecisi olacaktı.
Boole'a, Cambridge'e gidip eski temellere dayanan matematik derslerini
okuması önerildi. O bunları dinlemedi. İki büklüm bir vaziyette
ailesini geçindirmek için öğretmenliğe devam etti. Tüm bunlara karşın,
araştırmaları ve konferanslarıyla ünü günden güne yayılıyordu.
İrlanda'da Cork kentinde Queen's College yeni açılmıştı. Bu ün ona bu
College'e 1849 yılında matematik profesörü olarak atanmasını sağladı.
Fakirlikten gelen Boole, kendine açılan bu olanakların değerini bildi.
Bu arada kayda değer eserler yayınladı. 1834 yılında, mantık ve
olasılıklar üzerine büyük bir eser yayınladı. Bu sırada tam otuz dokuz
yaşındaydı. Bu kadar derin orijinallikte bir eser meydana getirmesi
için oldukça gençti. Sürekli çalışıyor ve yeni yeni buluşları
gerçekleştiriyordu. Fakat, Boole'un bu matematiği uzun bir süre
ilerletilmedi. 1910 ile 1913 Yılları arasında Whitehead ile Russel,
Boole'un bu çalışmasını yeniden işlediler. Sembolik mantığın amansız
düşmanı Cantor'dur. Bu kuramı çok eleştirmiştir. Halbuki, bu kuram onun
kuramına da yardım ediyordu.
Eserlerinin yayınlanmasından
sonra çok yaşamadı. Marie Everest ile evlendi. Gitmeye söz verdiği bir
konferansa yetişmek için yağmurlu bir günde sırılsıklam olup
yakalandığı bir zatürreden 8 Aralık 1864 günü elli yaşında öldü. Daha
sonra karısı Marie Boole, onun fikirlerini içeren "Boole Psikolojisi"
adı altında yayınlanan broşürde onu anlatır. O, çok büyük bir eser
verdiğinin farkında olarak öldü.
Anasayfa 
Konu: Boole (1815 - 1864) 